Kronik ağız kokusu, uzun süre devam eden ve kişilerin hayatını olumsuz yönde etkileyerek, toplumda rahatsız edici olmalarına neden olan hatta evliliklerde bile sıkıntılara neden olan ciddi bir durumdur. Bu nedenle kronik ağız kokusu nedenleri konusunda bilgi verip, tedavinin nasıl olacağı yönünde yardımcı olmaya çalışacağız.
İnsan kendi ağız kokusunu hissedemez bunun nedeni kokuya alışan burun sinirleridir. Bu yüzden çoğu kişi kendi ağız kokusunu hissedemez ve sıklıkla yakın çevresinden kötü ağız kokusu olduğuna dair uyarılar alır. Tam olarak halk arasında ki görülme oranı bilinmese de ortalama olarak %25-50 aralığında olduğu tahmin edilmektedir.
Bilimsel olarak kadınlarda mı daha fazla yoksa erkeklerde mi daha fazla olduğu kanıtlanmamıştır. Ancak kadınlarda daha fazla görüldüğü düşünülmektedir. Çünkü kadınlar erkeklere oranla daha hassas ve duyarlıdırlar. Bu nedenle ağız kokusu şikayeti ile daha fazla hekimlere başvuru yapmaktadırlar.
İnsanların birbiri ile sürekli iletişim halinde olduğu ve refah seviyesi yüksek ortamlarda nefesi temizleyip rahatlatan prepat kullanımı sıkça görülür. Ağız kokusu sıklıkla ağız hijyeninin sağlanamadığı durumlarda ortaya çıkar. Hijyen olmazsa bakteriler rahatlıkla birikir ve ürerler. Nedenleri arasında ise iki ana guruba ayrılmaktadırlar; ağız içi kaynaklı olanlar ve ağız dışı kaynaklı olanlar. Şimdi bunlara yakından bakalım;
Ağız kokusunun oluşma nedenleri sıklıkla dilde ve dişetleri arasında toplana gıda artıklarının bakterilerce parçalaması ile ortaya çıkan sülfürlü gaz ve diğer bileşiklerin sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle ağız bakımı tam olmazsa kötü ağız kokusuna neden olabilir.
Dil yapısının yüzeyi pürüzlüdür be nedenle bakterilerin barınması için uygun alan oluşturur. Yemek artıkları ile bakteriler dilin pürüzlü yapasına rahatlıkla tutunabilir. Ağız bakımı ile dil bakımının yapılmaması durumunda yemek artıkları bakterileri beslerler ve sonuç olarak sülfürlü bileşikler ortaya çıkar. Ağız kokusu ağız içinden kaynaklanıyor ise tedavisi daha kolay ve kısa sürmektedir.
Ağız kokusunda etkili olan etkenler ise şöyledir;
Çürüyen dişler, dişeti hastalıkları,
Ağız içinde meydana gelen anomaliler,
Eskimiş diş protezleri yada hatalı olan protezler.
Kronik Ağız Kokusunun Ağız Dışı Kaynaklandığı Durumlar
Ağız dışından kaynaklanıyorsa, bazı hastalıklar nedeni ile bu durum ortaya çıkar. Ağız içinde tedavi ve teşhisi daha kolayken, ağız dışında daha zordur. Ağız kokusuna neden olan hastalıklar ise;
Diyabet,
Pnömoni, akciğer apsesi, kanser, tüberküloz gibi solunum yolu hastalıkları,
Dizanteri, difteri, kızamık,
Böbrek ve karaciğer yetmezliği,
Üst solunum yolu hastalıkları (siüzit, faranjit vb.)
Tükürük ağız içinde etkili bir temizleme yapmak için uğraşmakta. Ancak bu salgı azalırsa, ağız kuruluğundan dolayı kötü ağız kokusu meydana gelebilir. Hastalık belirtileri olmadan bazı durumlarda ağız kokusuna neden olabilir bunlar;
Çocukların burunlarına kaçan yabancı cisimler çıkarılmaz ise,
Bazı ağız kuruluğuna neden olan ilaçlar (antidepresan, antihistaminik gibi),
Soğan ve sarımsak gibi gıdalar tüketmek,
Stres ağız kuruluğu yapabilir,
Sigara ve alkol,
Uzun süreli açlık,
Uzun süreli açlık yada vücutta sıvı eksilmesi olduğunda, yağ ve proteinler çözülmeye başlayacaktır. Buda ağız kokusuna neden olur.
Ağız kokusunu nedenlerine göre ayırırken fizyolojik ve patolojik olarak sınıflandırmak gerekir. Geçici ağız kokusu olarak tanımlanan ve kişiyi çok rahatsız etmeyen fizyolojiktir. Bu sorun sıklıkla daha çok bir hastalıktan değil, ağız hijyeninden kaynaklanır.
Patolojik olanı ise kalıcı bir yapıdadır. Bu durum bir hastalık sonucu ortaya çıkar. Neden olan hastalık bulunarak tedavi edilmelidir. Patolojik nedenli ağız kokusunun tedavisi zordur. Ağız bakımı ne kadar mükemmel olursa olsun önüne geçilemez.
Kronik Ağız Kokusu Tedavisi
Öncelikle tedavi için ağız kokusunun neden oluştuğu yapılacak araştırmalar sonucunda belirlenir. Ağız kokusu bir hastalıktan kaynaklı ise bu hastalığın tedavisi yada ağız hijyeninden kaynaklı ise gerekenlerin yapılması sonucunda tedavi edilebilir. Eğer doğru tanı konulursa yüzde doksan oranında ağız kokuları tedavi edilebilmektedir. Ağız kokusuna neden olabilecek çürükler, diş taşları gibi etkenler ortadan kaldırılmalıdır.
Kronik Ağız Kokusu Sebepleri
Tedavi aşamalarında ise;
Kurtarılması mümkün olmayan diş varsa çekilmeli,
Çürük dişler tedavi edilmeli,
Ağız içinde protezler varsa kontrolleri yapılmalı, gerekirse yenilenmeli,
Ağız ve diş bakımı eksiksiz yapılmalı,
Alkol ve sigaradan uzak durulmalı,
Bolca su içilmeli,
Yemeklerden sonra tükürük salgısını arttırmak için şeker içermeyen sakızlar çiğnenebilir.
Ağız dışı nedenlerden kaynaklanıyor ise diş hekimi ilgili tıp hekimine yönlendirerek, gereken tanı ve tedavinin olmasını sağlamaktadır.
